Olej silnikowy zapewnia silnikowi odpowiednie smarowanie. Dobrzy dobrany olej będzie chronił, a także przedłużał żywotność silnika naszego samochodu. Jaki olej jest najlepszy? Jak prawidłowo go dobrać i czym się sugerować? Odpowiedzi na te pytania znajdą Państwo w tym artykule.

Z czego składa się olej?

Zacznijmy od podstaw, a mianowicie z czego składają się oleje silnikowe. Na rynku jest ich coraz więcej, ale znajomość trzech podstawowych powinna wystarczyć. Jak już zostało wspomniane wyróżniamy trzy główne rodzaje olejów silnikowych. Pierwszy z nich to olej mineralny. Nazywany jest tak, ponieważ jego baza olejowa, która stanowi około 80% jego składu została wyprodukowana z uszlachetnionych destylatów ropy naftowej. Technologia poszła naprzód i pojawiły się oleje półsyntetyczne. Ich baza olejowa stanowi taki sam procent jak przy olejach mineralnych natomiast składa się z mieszanki uszlachetnionych destylatów ropy naftowej oraz produktów syntezy chemicznej. Na samym końcu pojawiły się oleje syntetyczne. Ich baza olejowa stanowiąca również około 80% składu została wyprodukowana w stu procentach z produktów syntezy chemicznej. Oleje silnikowe to nie tylko baza olejowa. 6% składu każdego oleju to regulatory lepkości, a pozostałe około 14% to dodatki uszlachetniające oraz środki zapobiegające pienieniu się oleju. Oleje silnikowe są udoskonalane przez cały czas i na rynku pojawiają się co rusz lepszej jakości.

Czym różnią się oleje?

Oprócz tego, że oleje silnikowe różnią się od siebie bazą olejową jest jeszcze kilka innych parametrów. Pierwszy z nich i najważniejszy jeżeli producent nie podał norm dotyczących oleju silnikowego to klasa jakości, która definiuje przeznaczenie oraz stopień zaawansowania technicznego oleju. Kolejnym parametrem, na który należy zwrócić uwagę przy wyborze oleju to klasa lepkości. Klasa lepkości oznacza płynność oleju w niskich i wysokich temperaturach. Oleje silnikowe różnią się od siebie również liczbą zasadową TBN (total base number), która odpowiada za neutralizację kwaśnych produktów spalania. Każdy z tych parametrów odgrywa ważną rolę w oleju silnikowym dlatego przyjrzyjmy się im nieco bliżej, aby wytłumacz ich znaczenie.

Wybierając olej nie powinieneś sugerować się marka a parametrami

Norma producenta

Ten „parametr” rządzi pośród wszystkimi innymi. Jeżeli producent w książce bądź instrukcji samochodu podaje normy olejowe to powinniśmy się ich trzymać i stosować. Norma producenta to najczęściej dokładnie określone parametry, jakie powinien mieć olej silnikowy. Może się zdarzyć jednak, że zamiast wypisanych parametrów podany będzie konkretny producent olejów silnikowych jak np. shell i wtedy powinniśmy zakupić olej podanej przez producenta marki. Z racji tego, że ten rynek wciąż się rozwija normą producenta może też być olej wyprodukowany właśnie przez niego. Marki, które posiadają własne normy olejowe należą między innymi BMW, Mercedes, Renault oraz Volkswagen. Żeby uprościć trochę ten parametr to ogólna norma to np. 10W40, norma wskazanego producenta to np. 10W40 marki Shell, a norma własna to np. VW 500.00. Jeżeli więc producent wskazuje którąkolwiek z podanych norm możemy zapomnieć o podanych parametrach i zakupić zalecany olej silnikowy.

Klasa jakości

Klasa jakości oznacza przeznaczenie oraz stopień zaawansowania technicznego oleju. Jest to pierwszy parametr, na który należy zwrócić uwagę przy wyborze oleju silnikowe jeżeli producent nie podaje norm. Europejskie Stowarzyszenie Producentów Pojazdów, czyli ACEA ujednoliciło system oznaczania dotyczący klasy jakości. Oznaczenie to składa się z litery oraz cyfry. Litera oznacza typ silnika, do jakiego dedykowany jest olej, natomiast cyfra oznacza klasę jakości. Więc litera A oznacza silnik benzynowy, litera B oznacza silnik diesla i litera C oznacza silnik diesla z filtrem DPF. Niektóre oleje mogą mieć podwójną oznaczenie np. A3/B3 i oznacza to, że dany olej silnikowy może być używany zarówno do silników benzynowych jak i silników diesla.

Klasa lepkości

Najważniejszym parametrem zaraz po klasie jakości jest klasa lepkości. Oznacza ona płynność oleju w niskich oraz wysokich temperaturach. Przykładowe oznaczenie to np. 10W40. Tak więc składa się ono z dwóch liczb oraz litery W. Ta litera oznacza, że mamy do czynienia z olejem silnikowym całorocznym. Żeby wyjaśnić to jak najprościej, zaczniemy od wyjściowego oznaczenia, jakim jest 0W. Pozwala ono na uruchomienie silnika w temperaturze -35 stopni. Skala klasy jakości rośnie co 5 równomiernie z temperaturą. Skoro 0W pozwala na włączenie silnika przy -35 stopniach to 5W pozwoli na uruchomienie silnika przy -30 stopniach, 10W przy -25 stopniach i analogicznie im wyższa liczba przy W tym wyższa temperatura, przy jakiej uruchomimy silnik. Skoro wiemy jak działa skala należy powiedzieć, że liczba znajdująca się po lewej stronie litery W oznacza płynność oleju przy niskich temperaturach tzw. lepkość zimowa, a liczba znajdująca się po prawej stronie litery W oznacza płynność oleju przy wysokich temperaturach tzn. lepkość letnia. Im wyższa lepkość letnia tym olej jest gęstszy w wysokich temperaturach i powoduje mniejsze tarcia części co skutkuje mniejszym zużyciem. Jeżeli gęstość jest jednak za wysoka to wzrasta również opór co oznacza wolniejszą i cięższą pracę chronionych części.

Marka producenta oleju

Jak wspomnieliśmy wcześniej czasami producent samochodu wskazuje konkretnego producenta olejów silnikowych. Jeśli jednak go nie wskazuje znana marka nie powinna być dla nas czynnikiem decydującym. W karcie technicznej, która powinna być dołączona do samochodu znajdziemy również inne parametry, które są ważne. Między innymi znajdziemy tam wskaźnik lepkości VI (Viscosity Index), który informuje nas o zmianach lepkości oleju wraz z temperaturą. Dobre oleje posiadają podany wskaźnik na poziomie 180, zwykłe 140, a najgorsze w okolicach 100. Kolejnym parametrem jest wcześniej wspomniana liczba zasadowa TBN, która informuje nas o zawartości dodatków alkalicznych w oleju. Im wyższy wskaźnik TBN tym pewność, że dłużej będzie neutralizował zanieczyszczenia. Ostatnim czynnikiem jest również wcześniej wspomniana baza olejowa, według której możemy podzielić silniki na pięć grup. I i II grupa to oleje mineralne, III grupa to oleje wykonane w technologii syntetycznej, IV grupa to oleje syntetyczne a V grupa to oleje syntetyczne oparte na innych technologiach. Najlepsze parametry posiadają oleje z grupy IV oraz V.

Wybierając olej stosuj się do wytycznych producenta

Olej do silnika benzynowego

Jeżeli chodzi o olej do silnika benzynowego wiele zależy od tego ile dany silnik ma lat. Do kilkunastoletnich benzynowców poleca się oleje półsyntetyczne. Jeżeli chodzi jednak o nowe samochody z silnikiem downsizingowym zaleca się używać najwyższej jakości oleje syntetyczne. Przy tego typu silnikach nie zaleca się stosowania w żądnym przypadku olejów mineralnych.

Jeżeli posiadamy auto z instalacją gazową powinniśmy używać olei dedykowanych do samochodów z LPG. Z racji, że zasilanie LPG powoduje znacznie większą temperaturę niż zasilanie benzyną zapewniają one lepszą odporność oraz właściwości smarne. Mimo że są droższe od olei do silników benzynowych warto je stosować i nie narażać się na koszty związane z naprawą.

Olej do silnika wysokoprężnego

Przy olejach silnikowych do silników wysokoprężnych obowiązuje ta sama zależność co przy silnikach benzynowych. Wiele zależy od tego ile lat ma dany silnik. Jeżeli mówimy o silnikach starszego typu możemy stosować te same oleje co przy silnikach benzynowych. Jeżeli chodzi o nowoczesne silniki turbodiesla należy stosować dobre jakościowe oleje syntetyczne odpowiednia dla samochodów z turbosprężarkami. Jest jeszcze jeden czynnik, na który należy zwrócić uwagę. Jeśli posiadamy rozbudowany układ oczyszczania spalin wyposażony w filtr cząstek stałych należy używać olejów silnikowych tzw. niskopopiołowych. Według klasyfikacji ACEA mają one posiadają one oznaczenia C1, C2, C3 i C4 i zapobiegają przedwczesnemu zapychaniu się filtra DPF.

Olej do silnika z dużym przebiegiem

Jeżeli chodzi o samochody posiadające duży lub bardzo duży przebieg to najlepszą opcją będzie stosowanie tych samych olejów silnikowych półsyntetycznych lub syntetycznych co dotychczas. Alternatywnie można zwiększyć lepkość takiego oleju z 10W40 na 10W60 co prawdopodobnie zmniejszy zużycie oleju oraz ściszy pracę silnika.

Systematyczne uzupełnianie oleju to dłuższe życie silnika samochodu

Jak często wymieniać olej?

Tak jak w przypadku normy jeżeli przez producenta został podany okres co ile powinniśmy wymieniać olej należy się do niego stosować. Rzadko się zdarza, aby ta informacja nie została uwzględniona. Jeżeli jednak nie możecie nigdzie jej znaleźć porozmawiajcie i podpytajcie znajomego mechanika. Jeśli nie posiadacie zaufanego fachowca ogólne normy mówią, że olej silnikowy należy wymienić przynajmniej raz w roku lub co 10-15 tysięcy przejechanych kilometrów. Przy wymianie takiego oleju pamiętajcie o wszystkich parametrach oraz czynnikach, o jakich wspomnieliśmy w tym artykule i miejcie na uwadze, że między innymi od prawidłowo dobranego oleju zależy długość pracy silnika waszego samochodu.

Mamy nadzieję, że teraz wiesz już wszystko na temat prawidłowego doboru oleju silnikowego do swojego auta. Zawsze miej to na uwadze i zachowaj sobie najważniejsze informacje z tyłu głowy. Sytuacje w życiu zdarzają się różne i nigdy nie wiemy kiedy mogą się przydać. Jeśli powyższy artykuł był dla Ciebie pomocny lub przydatny serdecznie zapraszamy Cię do przeczytania pozostałych wpisów na naszym blogu.